Jasangarritasuna eta kultura-ondarea, zer esan nahi du?
Joan den martxoaren 13an mahai-inguru batean parte hartzeko aukera izan genuen “Kultur ondarea eta museoak jasangarritasun(ik ez)aren aurrean” jardunaldien barruan. 2013az geroztik, Patrim 4.0 sareko kide gara, Igartubeiti Baserri Museoarekin. Museo, ekomuseo eta ondarea interpretatzeko zentroen mugaz gaindiko sarea da, eta Pirinioetako natura- eta kultura-ondareari balioa ematea du helburu, mugaren bi aldeetan, garapen iraunkorreko ikuspegi bateratuen bidez, beste 14 kiderekin batera.
Esparru horretan, gure parte hartzea kultura-ondarearen arloko iraunkortasunaren inguruan zen. Baina nola ulertzen dugu? Nola hedatu hain kontzeptu zabala eta zeharkakoa, jarrera estetiko edo politikoki zuzen hutsean erori gabe?
Jasangarritasuna kultura-ondare paregabeko kultura-espazio publiko batetik ulertzeko dugun moduak, Igartubeiti baserritik adibidez, ondare-espazio bateko kultura-kudeaketa ulertzeko hiru modu ditu.
Ikuspegi sozialetik, ondarearen ikuspegitik zerbait bizia bezala lan egiten dugu, eta museoa lurraldeko dinamika sozial eta kulturaletan txertatuago dagoen eragile bat bezala, bere garapenean laguntzen duena, belaunaldien arteko harreman modu berriak ahalbidetuz. Lotura-espazio bat, non ondarea elementu transmisore gisa kokatzen den, eta, aldi berean, berrinterpretazio berriak egiten diren, leku batean bizi diren komunitateek sortutako testuinguru berriak.
Ikuspegi horretatik, iraunkortasunak berdintasuna, eskubide kulturalak, inklusioa eta komunitateen parte-hartze aktiboa esan nahi du, besteak beste, eta egiteko modu gisa gauzatzen da.
Kudeaketan eta gobernantzan oinarritutako ikuspegi batetik, Igartubeiti Baserri Museoa tokiko garapenaren bultzatzailea da, eta Turismo Jasangarri baterantz lan egiten duen loturak sortzeko gunea, nola?, ekonomia-, ingurumen- eta gizarte-inpaktu negatiboak minimizatuz, tokiko komunitatea inplikatuz eta ondarearen kontserbazioan lagunduz, lantaldeen eta eragile laguntzaileen kalitatean eta erantzunkidetasunean oinarritutako kudeaketatik abiatuta.
Ingurumenaren iraunkortasunaren ikuspegitik, Igartubeitik hezkuntza-programa formalak eta ez-formalak diseinatzen ditu, memoria, elikadura, ohiturak eta sinesmenak lantzeko. Gainera, jakintzen hibridazioan eta artisautzako lanbideak berreskuratzen lan egiten du, hala nola zeramika, saskigintza, artilearen lana… belaunaldien arteko topaketak sortuz, kontsumo arduratsua eta tokikoa bultzatuz eta ekonomia zirkularra bultzatuz.
